Facebook, wat is dat?
Facemash, dat was de website  die een student aan de Harvard Universiteit ontwikkelde om foto’s van studenten met elkaar te vergelijken om zo de ‘heetste’ persoon te bepalen. Het was geen nieuw idee, deze site was namelijk gebaseerd op ‘Hot or Not’. Toch bleek deze website direct zeer populair te zijn onder de studenten, tot Harvard de website enkele dagen later uit de lucht haalde. Ondanks de straf die de maker kreeg en de sancties die werden opgelegd zou de student met zijn nieuwe project TheFacebook op de proppen komen. Het betrof een smoelenboek met de mogelijkheid om reacties achter te laten. Deze student was Mark Zuckerberg en het smoelenboek voor Harvard zou uitgroeien tot Facebook, het meest bekende social netwerk ter wereld.
Voor deze social media dienst waren er al soortgelijke diensten zoals Myspace  of het Nederlandse Hyves. Maar het was Facebook die snel zou uitgroeien tot het grootste social media netwerk in de Westerse wereld. In Rusland is VKontakte een soortgelijke dienst, Sina Weibo is één van de marktleiders in China.
In basis kan iedereen van 13 jaar of ouder onder eigen naam een gratis account openen en berichten publiceren. Deze berichten kunnen tekst, hyperlinks, videoclips en afbeeldingen bevatten. Het is mogelijk om berichten te delen, reacties toe te voegen of een ‘like’ te geven. Dit laatste is zelfs een officieel woord in de Nederlandse taal met als werkwoord ‘liken’. Organisaties kunnen een zakelijke pagina openen. Dit is kosteloos, er zijn wel diverse methoden om betaalde content te publiceren.
Kritiek op Facebook
Als sinds de oprichting wordt Facebook omringt door controverse. Zo kreeg Zuckerberg het direct aan de stok met drie andere studenten die hem hadden geholpen met het maken van Facebook onder valse voorwendselen. Uiteindelijk zouden ze aandelen van het social media platform krijgen ter compensatie.
De voornaamste kritiek op Facebook is de wijze waarop de dienst omgaat met gegevens van gebruikers. Het verdienmodel is gericht op sociale interacties die verder strekken dan alleen de applicatie. Zo kan de Facebook Pixel gebruikers ook volgen op externe websites, wat overeenkomt met de Google Pixel. Toch wordt met name Facebook uitgelicht als bedrijf dat misbruik maakt van persoonlijke informatie en de wijze waarop content wordt aangeboden.
Misinformatie trechter
De scheiding tussen content van gebruikers en adverteerders is niet altijd even duidelijk, daarnaast kan het algoritme gebruikers in een ‘bubbel’ plaatsen. Berichten en personen worden namelijk op basis van relevantie en interesses gefilterd, iemand met een bepaalde opinie zal berichten te zien krijgen die deze mening versterken.
In combinatie met de matige filtering van onbetrouwbare informatie kunnen gebruikers in een ‘trechter’ worden gezogen wat mogelijke radicalisering tot gevolg heeft. Dit uit zich bijvoorbeeld in complot theorieën. Doelgericht adverteren  werkt ook op basis van segmentatie en profilering, het is de combinatie van informatie en commercie wat tot veel kritiek heeft geleid.
Andere merken, producten en diensten
Naast Facebook zijn er ook andere merken in handen van dit moederbedrijf. Zo werden social media diensten WhatsApp en Instagram opgekocht. Diverse functies zijn sindsdien overgeheveld, voor een deel zijn het autonome diensten gebleven. WhatsApp wordt naast Facebook Messenger aangehouden als chat applicatie. Instagram is een social media dienst met een focus op fotografie en een afwijkende set aan tools voor marketing en promotie. Facebook nam ook Oculus VR over, een Virtual Reality bedrijf. De bedrijf. De VR brillen worden onder de merknaam Oculus uitgebracht, met de introductie van de Quest 2 is het verplicht om gebruik te maken van een Facebook account.
