PNG, wat is dat?
Net zoals .rtf en .doc bestandstypen zijn voor documenten met (voornamelijk) tekst, zijn .jpg en .gif standaard bestandstypen voor afbeeldingen. In 1996 kwam er een nieuw formaat bij: Portable Network Graphics ofwel PNG.
Met geavanceerde opties die JPG niet bood, toch is dit formaat nooit zo populair geworden als andere raster formaat typen. PNG wordt wel ondersteund door de meeste grafische pakketten en door webbrowsers.
PNG als vervanging van GIF
Hoewel de kenmerken van PNG meer overeenkomsten vertonen met JPG werd het formaat oorspronkelijk ontwikkeld als tegenhanger van GIF. Het Portable Network Graphics bestand was niet gebonden aan een patent in tegenstelling tot het Graphics Interchange Format. PNG bood een kleurenpalet van 16,8 miljoen kleuren met een 24 bits kleurdiepte.
Daarnaast waren er nog 8 bits wat 256 waarden aan transparantie opleverde. Het formaat is specifiek ontwikkeld voor gebruik op het internet, wat niet het geval is voor formaten als GIF, JPG, BMP, TGA of TIF die al voor het World Wide Web bestonden.
Net zoals de meeste bitmap bestanden wordt er gebruikt gemaakt van RGB kleuren, CMYK zoals dit in drukwerk veelal wordt toegepast wordt niet ondersteund.
Voordelen van PNG
Net zoals het GIF formaat biedt PNG ondersteuning voor transparantie. Dit is met name in fotobewerkingsprogramma’s praktisch om lagen over elkaar heen te leggen. Met 256 grijswaarden is het mogelijk om subtiele doorschijnende effecten te creëren. Het is echter niet noodzakelijk om hiervan gebruik te maken.
Een ander voordeel is de lossless compressie. Hoewel bestanden gecomprimeerd worden gaat hierbij geen kwaliteit verloren, ook niet bij meerdere generaties. Dit is bij JPG een bekende beperking.
Nadelen van PNG
Omdat er een lossless compressie wordt toegepast zullen met name complexe afbeeldingen aanzienlijk groter qua bestand zijn dan bij JPG afbeeldingen het geval is. Daarnaast biedt het formaat geen ondersteuning voor animatie wat bij GIF wel mogelijk is.
Net zoals bij andere raster afbeeldingen zijn de afbeeldingen niet schaalbaar buiten hun oorspronkelijke aantal pixels zonder digitale bewerking. Bij vector bestanden is dit wel mogelijk. Omdat het mogelijk is om extra data op te slaan in het bestand worden PNG’s soms onnodig groot.
Wel beter, niet standaard
Hoewel het Portable Network Graphics in theorie veel voordelen biedt voor gebruik online, heeft het JPG en GIF niet van de troon weten te stoten. Met name in de eerste jaren was de ondersteuning matig, later zou het formaat beter ondersteund worden maar de sector nam het formaat nooit over als standaard.
Zeker met mobiele verbindingen wordt voorkeur gegeven aan JPG’s met hoge compressie omdat de bestandsgrootte dan kleiner is, voor animerende afbeeldingen blijft GIF de logische keuze.
Dat het formaat niet schaalbaar is maakt het voor grafisch ontwerpers een minder geschikt formaat voor bewerking. Daarmee is het in veel opzichten altijd het alternatief en zelden de eerste keuze.
